ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖЕКЕ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ ТАБЫСТАРЫН ДЕКЛАРАЦИЯЛАУДЫҢ КЕЙБІР МӘСЕЛЕЛЕРІ

Аңдатпа

Бұл мақалада қазіргі кезеңде Қазақстандағы жеке тұлғалардың кірістерін декларациялау мәселелері қарастырылады. Бұл кез келген мемлекеттің жеке тұлғалардың бар мүлкі туралы ақпарат алу үшін жасайтын қажетті әрекет екені мүлде ақиқат. Мемлекетті толық цифрландыру болмаған кезде жеке тұлғалардың жалпыға бірдей декларациясы барлық экономикалық көрсеткіштер бойынша есепке алу мен есептілікті жүргізу және алынған кірістерді бақылау нысандарының бірі болғаны анық. Қазақстан бұрынғы КСРО-ның барлық елдері сияқты бір мезгілде дерлік
салық есептілігінің бірдей нысандарын енгізді, бұл ақырында жеке тұлғалардың кірістерін декларациялауға әкелді.

Алайда, 20 жылдан астам уақыт бойы мемлекеттік қызметшілер мен мемлекеттік қызметке кіретін адамдар кірісі туралы декларацияны алдымен қағаз жүзінде, содан кейін электронды тасымалдағышта.
Бұл зерттеудің мақсаты Қазақстанда жеке тұлғалардың табыстарын жалпыға бірдей салықтық декларациялауды
енгізу процесін және оны іске асыру кезеңінде осы мәселе бойынша шетелдік тәжірибені зерделеу негізінде қарастыру болып табылады. Зерттеу мақсатына сәйкес мынадай міндеттер шешіледі: әртүрлі елдерде салық декларациялаудың теориялық аспектілерін қарау; Қазақстанда және шет елдерде салық декларациялауды қамтуды бағалау; салық декларациялаудағы негізгі проблемаларды айқындау.
Осы жұмысты орындау шеңберінде зерттеудің мынадай әдістері пайдаланылды: құрылымдық-функционалдық, экономикалық-статистикалық және категориялық талдау, дәлелді-негізделген тәсіл: салыстырмалы талдау әдісі, графикалық әдіс, сараптамалық пікір материалдары, иерархияларды талдау және шешім қабылдау әдістері және т. б.
Зерттеудің ғылыми маңыздылығы цифрландыру жағдайында салықтық декларациялаудың жұмыс істеу тәжірибесін теориялық жинақтаудан және халықты жалпыға бірдей декларациялаудағы бар проблемаларды бағалаудан және жетекші елдердің тәжірибесін жеке тұлғалардың табыстары мен мүлкін жалпыға бірдей салықтық декларациялау
жүйесінің қазақстандық тәжірибесінің шындығына бейімдеу жөніндегі ұсыныстардан тұрады.
Халықты жалпыға бірдей декларациялау кезінде цифрландыру және бар проблемаларды бағалау жағдайында салықтық декларациялаудың жұмыс істеуінің әлемдік практикасына зерттеу жүргізілді және Қазақстанда жеке тұлғалардың табыстарын жалпыға бірдей салықтық декларациялауды енгізу практикасында жалпыға бірдей салықтық декларациялаудың озық шетелдік тәжірибесін нақты шындыққа бейімдеу бойынша бірқатар ұсыныстар әзірленді.