Кілтті сөздер
методы оценки эффективности
DEA метод
SFA модель
государственный аудит
Дәйексөздерді қалай жазу керек
Аңдатпа
Мақалада қызметтің тиімділігін бағалауда параметрлік емес (DEA) және параметрлік (SFA) тәсілдерін қолданудың халықаралық тәжірибесі қарастырылған. Тиімділіктің DEA және SFA бағалауларына салыстырмалы талдау жүргізіліп, әдістердің әрбірінің артықшылықтары мен кемшіліктері бөлінді. Зерттеудің мақсаты Қазақстан Республикасының орнықты даму көрсеткіштерінің қалыптасқан жүйесімен айқындалатын жағдайларда ұлттық ресурстардың тиімділігін кешенді бағалау міндетінде модельдерді қолданудың ең жақсы нұсқасын іздеу болып табылды. Авторлар біріктірілген есептілік деректері бойынша қызметтің тиімділігін бағалау үшін DEA қолдану талдауын жүргізді. Талдау нәтижесінде ұлттық ресурстарды пайдаланудың мемлекеттік аудит әдіснамасында DEA әдісін қолдану кезеңдері тұжырымдалды. DEA әдісімен ұлттық ресурстарды пайдалану тиімділігін интегралды бағалау үшін көрсеткіштер белгіленді. DEA әдісін практикалық қолдану мәселелері атап өтілді. Ұлттық ресурстардың барлық түрлерін пайдалану тиімділігін бағалау моделі, DEA, ұлттық ресурстарды пайдаланудың экономикалық, экологиялық және әлеуметтік аспектілерін біріктіретін тиімділікті интегралды бағалаудың ең перспективалы әдістерінің бірі болады деген қорытындыға келді. DEA әдісі тиімділікті бағалауды ғана емес, сонымен бірге оның өсу бағыттарын да көрсетеді: тиімді шекараға жету үшін ресурстарды тұтынуды немесе олардың қайтарымын қандай деңгейге дейін азайту керектігі көрсетілген. Бұл мемлекеттік аудит тұжырымдамасын дамыту үшін бақылау мақсаттары мен функциялары емес, ең алдымен ұлттық ресурстарды тиімді пайдаланудың резервтерін (жолдарын) іздеу үшін маңызды дәлел болып табылады.